CETERA (Demás, restante)

Restanta, ankoraŭ ne menciita: /Lo que resta, todavía no mencionado:

·   La asocio plibonigu la fluon de informoj inter la membroj, la landaj asocioj, la komitato, la estraro, CO kaj ceteraj instancoj ligitaj al UEA. /La asociación mejorará el flujo de informes entre los miembros, las asociaciones de los países, el comité, la jefatura, y las demás instancias ligadas a la Asociación Universal de Esperanto.

·   Cetere, ĉu vi scias, ke ŝi jam havas bebon? /Por otra parte, ¿sabes que ella ya tiene un bebé?

·   Faru vian aferon, Dio zorgos ceteron. /Haz tu asunto, Dios se preocupará de lo demás.

CIRKONSTANCO (Circunstancia)

Detala apartaĵo, kiu akompanas agon, fakton, situacion: /Particularidad detallada que acompaña a un hecho, situación:

·   Mi ne scias, ĉu mi venos - ĉio dependos de la cirkonstancoj. /No sé si vendré - todo dependerá de las circunstancias.

·   Tempo kaj cirkonstancoj saĝon alportas. /El tiempo y las circunstancias traen sensatez.

·   Ajna cirkonstanca atesto estas malpermesata ĉi tie. /Cualquier testimonio circunstancial está prohibido aquí.

·   Aktivaj membroj de nia komunumo varias laŭ la cirkonstancaro. /Los miembros activos de nuestra comunidad varían según las circunstancias.

CERTA (Seguro, cierto)

Ne havanta ian dubon kaj konsekvence: /Que no tiene ningún tipo de duda y consecuencia:

1. Nedubanta: /Que no tiene duda:

·   Mi estas certa (mi certas), ke li revenos. /Estoy seguro de que él volverá.

·   Kiu iras sperte, iras certe. /Quien avanza con destreza, va con seguridad.

·   Pli da okuloj, pli da certeco. /Más ojos, más certeza.

·   Disputo kredigas, sed ne certigas. /Una disputa hace creer, pero no asegura.

·   Mi nur volis certiĝi, ĉu li diras veron. /Sólo quería asegurarme de que dices la verdad.

·   Ŝi ŝatas montri sin memcerta. /A ella le gusta mostrarse segura de sí misma.

2. Nedubebla: /Indudable:

·   Lia intenco estas certa, kaj neniu ŝanĝos ĝin. /Su intención es segura, y nadie cambiará eso.

·   Plej certa laboro - laboro per oro. /El trabajo más seguro - trabajo por oro.

·   Certe, kiel duoble du kvar. /Con seguridad, como que el doble de dos es cuatro.

·   Certaĵo kaj leĝo, kiel amen en preĝo. /Una certeza y una ley, como el “amén” en una oración.

3. Iu difinita: /Algo definido:

·   Mi revis tiam, ke pasos certa nombro da jaroj kaj ĉio ŝanĝiĝos. /Soñé entonces, que pasará cierto número de años y todo cambiará.

CEREMONIO (Ceremonia)

La eksteraj formoj de religia aŭ civila solenaĵo: /Las formas externas de la solemnidad religiosa o civil:

· La sepan de julio okazos multe da edziĝaj ceremonioj. /El 7 de Julio se efectuarán muchas ceremonias de casamientos.

· Ĉiuj estis vestitaj per belaj ceremoniaj vestoj. /Todos estaban vestidos con bellos vestuarios ceremoniales.

· Geedziĝante oni sekvas ceremoniaron (ceremoniajn regulojn). /Al casarse se sigue un ceremonial (regulaciones para ceremonias).

· Li estas grava homo, sed lia vizito estis senceremonia ĉi-foje. /Él es un hombre importante, pero esta vez su visita fue sin ceremonia.

· En Japanio mi partoprenis teceremonion, dum kiu mi ĝuis bongustegan teon. /En Japón participé en una ceremonia del té, durante la cual disfruté de un exquisito té.

2. Eksteraj formoj, iomete ĝenaj, de ĝentileco en neintimaj interrilatoj: /Formas externas, un poco molestas, de gentileza en interrelaciones no íntimas.

· Ne ĝenu vin, do lasu ĉiajn ceremoniojn. /No te molestes, por tanto, deja todas las ceremonias.

· Ne farante pli ceremoniojn, ŝi sidiĝis. /Al no hacer más ceremonias, ella se sentó.

· Li estas ceremoniema homo (amanta ceremoniojn). /Él es un hombre que ama las ceremonias.

CELO (Objetivo, finalidad; objetivo, blanco)

1. Objekto, kiun oni penas trafi: /Objeto que se intenta alcanzar:

· Trafi du celojn per unu ŝtono. /Acertar a dos objetivos con una piedra (Matar 2 pájaros de un tiro)

· Celis paseron, trafis anseron. /Apuntar a un gorrión, acertar a una oca.

· Ŝerce dirite, cele pensite. /Dicho en broma, objetivamente pensado.

2. Tio, kion oni penas atingi aŭ plenumi: /Aquello que se intenta alcanzar o llevar a cabo:

· La celo de ŝia vivo estas trovi riĉan edzon. /El objetivo de su vida es encontrar un marido rico.

· Kiu havas malican celon, ofte perdas sian propran felon. /Quien tiene un objetivo malicioso, a menudo pierde su propia piel.

· Profiton celu, sed aliajn ne pelu. /Apunte a la ganancia, pero a otros no acucie.

· Ĉu iu povas trovi celecon en la mondo? /¿Alguien puede encontrar un propósito en el mundo?

· Mi estas alcela homo - konscia pri mia celo. /Soy un hombre que va directo al grano – consciente de mi objetivo.

· La diskuto estis sencela. /La discusión era sin objeto.

· Muele sencele. /Repetir tediosamente lo mismo sin objetivo.

CIRKULI ( circular )

1. Rondire senhalte moviĝi / Moverse en círculos sin detenerse

• La sango cirkulas en angioj. / la sangre circulas en los vasos
  
• Nun estas tre granda cirkulado sur vojoj. / Ahora hay un gran circulación en los caminos
  
• La amikinoj tre rapide cirkuligis kalumnion./ La amigas muy rápidamente hicieron circular una calumnia.
  

2. Ire kaj reire moviĝi / ir y venir moviéndose

• De la frua mateno aŭtobusoj kaj trajnoj cirkulas en la urbo. / Desde temprano en la mañana los autobuses y trenes circulan en la ciudad.
  
• Pro tia cirkulantaro malfacilas stiri aŭton. / A causa de los peatones se dificulta conducir un auto.
  

3. Pasi de iu al alia / Pasar de uno a otro

• Ĉiutage multege da mono cirkulas en la bankoj./ Cada día muchísimo dinero circula en los bancos.
  
• Por cirkulado de varoj necesas pagi imposton./ Para hacer circular los bienes mercantiles es necesario pagar un impuesto.
  

CEDI (ceder)

1. Ne kontraŭstari, ne plu kontraŭbatali, ne plu rezisti: / No oponerse, no más batallar en contra, no mas resistir

• Finfine la malamika armeo cedis. / Finalmente el ejército enemigo cedió.
  
• Ŝia koramiko cedis al ŝia deziro havi kolieron kun diamantoj. / Su (de ella) amigo cedió al deseo de ella de tener un collar con diamantes.
  
• Viaj cedoj al la deziroj de via infano nur dorlotas lin. / Tus renuncias a los deseos de tu niño sólo lo miman
  
• Kiam finiĝos via cedado al kapricoj de via edzino? / Cuando terminarán tus renuncias a los caprichos de tu esposa?
  
• La diskuto estis trankvila, ĉar la diskutantoj estis cedemaj. / La discusión fue tranquila porque los discutientes eran tolerantes.
  
• Finfine vi kapablis malcedi al liaj kapricoj. / Finalmente fuiste capaz de resistir a los caprichos de él
  

2. Lasi al iu ion, kion oni okupis, posedis aŭ pretendis: / Dejar a alguien algo que se ocupó, poseyó o pretendió

• La reĝo cedos la tronon al sia plej maljuna filo. / El rey cederá el trono a su hijo más mayor.
  
• Tiu domo estu mia cedaĵo al vi. / Esa casa es mi regalo para tí
  
• Nur vi rajtas uzi la vojaĝbileton; ĝi estas necedebla. / Sólo tu puedes ocupar el pasaje; no es transferible.
  
• Li forcedis la tutan sian heredaĵon al malhonestuloj. / Él entregó toda su herencia a uno deshonestos.
  

CEREMONIO

1. La eksteraj formoj de religia aŭ civila solenaĵo:

• La sepan de julio okazos multe da edziĝaj ceremonioj.
• Ĉiuj estis vestitaj per belaj ceremoniaj vestoj.
• Geedziĝante oni sekvas ceremoniaron (ceremoniajn regulojn).
• Li estas grava homo, sed lia vizito estis senceremonia ĉi-foje.
• En Japanio mi partoprenis teceremonion, dum kiu mi ĝuis bongustegan teon.

2. Eksteraj formoj, iomete ĝenaj, de ĝentileco en neintimaj interrilatoj:

• Ne ĝenu vin, do lasu cxiajn ceremoniojn.
• Ne farante pli ceremoniojn, ŝi sidiĝis.
• Li estas ceremoniema homo (amanta ceremoniojn).

CELO (objetivo)

1. Objekto, kiun oni penas trafi: / Objeto que se esfuerza alcanzar

• Trafi du celojn per unu ŝtono./  Alcanzar dos objetivos con una piedra.
• Celis paseron, trafis anseron. / Objetivo era un gorrión, alcanzó un ganso.
• Ŝerce dirite, cele pensite./  En broma dicho, como objetivo pensado

2. Tio, kion oni penas atingi aŭ plenumi: / Aquello que se esfuerza alcanzar o cumplir

• La celo de ŝia vivo estas trovi riĉan edzon. /  El objetivo de la vida de ella es encontrar un esposo rico.
• Kiu havas malican celon, ofte perdas sian propran felon. / Quien tiene un objetivo malvado, a menudo pierde su propio cuero.
• Profiton celu, sed aliajn ne pelu. /  Desea la ganancia, pero a otros no expeles.
• Ĉu iu povas trovi celecon en la mondo? /  Puede alguien encontrar un objetividad en el mundo?
• Mi estas alcela homo - konscia pri mia celo. /  Soy un hombre con objetivos - consciente de mi objetivo
• La diskuto estis sencela. /  La discusión no tenía objetivo.
• Muele sencele. / Moliendo sin objetivo.