PROTESTI (Protestar)

Fari formalan deklaron kontraŭ io, kion oni opinias nejusta aŭ nevera: /Hacer una declaración formal contra algo, que uno opina que es injusto o falso.

·   Ili protestis kontraŭ mia decido. /Ellos protestaron contra mi decisión.

·   La valideco de lia testamento estis protestita. /La validez de su testamento fue cuestionada.

·   Kontraŭ tiu formo protestas mia lingva sento. /Mi sentido lingüístico protesta contra esa forma.

·   Kontraŭ neesto ne helpas protesto. /La protesta no ayuda contra la inexistencia.

·   Sendemanda ekprotesto estas ofte kulpatesto. /Una súbita protesta sin pregunta, a menudo es una señal de culpa.

·   La protestantoj trankviliĝis kaj decidis lasi la aferon. /Los protestantes se tranquilizaron y decidieron abandonar el asunto.

PARKERE (De memoria)

En sia memoro, sen ekstera helpo kaj ĝuste, laŭvorte: /En su memoria, sin ayuda externa y en forma correcta y literal:

·   En lernejo ni devis ellerni parkere ĉiujn landojn kaj iliajn ĉefurbojn. /En el colegio, tuvimos que aprender de memoria todos los países y sus capitales.

·   Ĉiuj aktoroj parkerigis siajn rolojn, pro tio la spektaklo estis tre sukcesa. /Todos los actores memorizaron sus roles, por eso el espectáculo fue muy exitoso.

·   Esperantistoj kontribuis al publikaj lecionoj pri parkerigado de Esperantaj proverboj. /Unos esperantistas contribuyeron con lecciones públicas mediante la memorización de proverbios esperantistas.

PROMESI (Prometer)

1. Certigi, ke oni faros aŭ donos: /Asegurar que se hará o dará:

·   Mi promesis aĉeti ludilon al mia infano. /Prometí comprar un juguete para mi hijo.

·   Ofte mano forgesas, kion buŝo promesas. /A menudo la mano olvida lo que la boca promete.

·   Plena estas la infero de promesitaj aferoj. /El infierno está lleno de asuntos prometidos.

·   Kiu promesojn faras, tiu ne avaras. /Quien hace promesas, no escatima.

2. Doni motivon por esperi, ke io fariĝos, okazos: /Dar motivo para esperar que se hará u ocurrirá algo:

·   La vetero promesis esti favora. /El tiempo prometía ser favorable.

·   Tiuj ĉi projektoj aperas en la formo de dikaj libroj kun la plej multepromesaj frazoj. /Estos proyectos aparecen en forma de libros gruesos con las frases más prometedoras.

·   Mi ne kredas je tiu promesplena elpensaĵo. /No creo en ese invento lleno de promesas.

PLEZURO (Placer)

 1. Kontentiga sento, estigata de libera aktiveco de niaj sentoj: /Sentimiento de contentamiento, originado por la libre actividad de nuestros sentimientos:

·   Mi sportas nur por mia propra plezuro. /Hago deporte sólo por mi propio placer.

·   Por ĉiu plezuro devas esti mezuro. /Para todo placer debe haber medida.

·   Mi plezuras (sentas plezuron) ĉe kantado. /Siento placer en el canto.

·   La spektaklo estis plezuriga. /El espectáculo fue placentero.

·   Ŝi estas gaja malgraŭ ĉiuj malplezuroj. /Ella es alegre a pesar de todos los disgustos.

·   Ĉe la malfeliĉo de via amiko ne plezuriĝu. /En la infelicidad de tu amigo no te solaces.

2. Agrabla, kontentiga sento, estigata de libera aktiveco de nia psiko: /Sentimiento agradable, contentador, originado por la libre actividad de nuestra siquis:

·   Estas plezuro revidi vin sana. /Es un placer volver a verte sano.

·   Malhumileco estas kara plezuro. /El orgullo es un caro placer.

·   Aĝo tro matura ne estas plezura. /La edad demasiado madura no es placentera.

POLEMIKO (Polémica)

Skriba publika diskutado: /Discusión pública por escrito:

·   Mi volas eviti ĉiun personan polemikon. /Quiero evitar toda polémica personal.

·   Neniun konvinkis viaj polemikaj argumentoj. /Tus polémicos argumentos no convencieron a nadie.

·   Mi ne intencas polemiki kontraŭ ili. /No tengo intención de polemizar con ellos.

·   Homojn, kiuj okupiĝas pri polemikado, oni nomas polemikistoj. /La personas que se ocupan de polemizar se llaman polémicos.

PRUVI (Probar, demostrar)

1. Montri per rezonado aŭ faktoj, ke io estas vera: /Demostrar, por medio del razonamiento o los hechos, que algo es verdadero:

·   Mi sukcesis pruvi mian senkulpecon. /Tuve éxito en demostrar mi inocencia.

·   Lia krimo jam estas pruvita. /Su crimen ya fue probado.

·   Ili senpruve min akuzis. /Ellos me acusaron sin tener pruebas.

2. Esti la pruvo de io: /Ser la prueba de algo:

·   Tio pruvas la facilan lerneblecon de Esperanto. /Eso prueba lo fácil que es el aprendizaje de Esperanto.

·   Larmoj pravecon ne pruvas. /Las lágrimas no prueban tener la razón.

·   Komparo ne estas pruvo. /La comparación no es una prueba.

PROCESO (Proceso)

1. Juĝafero, jure submetita al tribunalo: /Asunto judicial, sometido jurídicamente al tribunal:

• Ni gajnis la proceson. /Nosotros ganamos el proceso.
• Komenciĝis proceso, mono fluas sen ĉeso. /Comenzado el proceso, el dinero fluye sin cesar.
• Ŝi procesos kontraŭ li pri kompenso de la perdoj. /Ella procesará contra él, por una compensación de las pérdidas.
• Li havas monon kaj estas procesema, pro tio li ne timas procesi. /Él tiene dinero y es aficionado a procesar, por eso no teme procesar)

2. Procezo: /Proceso (desarrollo):

•  Tiu proceso de unuformiĝado iros en la lingvo internacia multe pli rapide. /Ese proceso de uniformado irá en la lengua internacional mucho más rápido.

PARDONI (Perdonar)

1. Rezigni punon aŭ venĝon pro suferita ofendo aŭ maljustaĵo: /Desistir de aplicar pena o venganza por una ofensa o una injusticia sufrida:

·   Mi neniam pardonos al li lian kulpon! / ¡Nunca te perdonaré tu culpa!

·   Kontraŭ peko prediku, sed pekinton pardonu. /Predica contra el pecado, perdona al pecador.

·   Fajron estingas akvo, pekon pardono. /El agua extingue al fuego, el perdón, al pecado.

·   Pardonemeco superas justecon. /La inclinación al perdón supera a la justicia.

·   Lia krimo estas nepardonebla. /Su crimen es imperdonable.

·   Per bono kaj vero pardoniĝas peko. /Mediante la bondad y la verdad se perdona el pecado.

2. Toleri ion senkolere: /Tolerar algo sin cólera.

·   Pardonu, ĉu vi povus doni al mi la salujon? /Perdona, ¿podrías pasarme el salero?

·   Pardonu, ke mi ne telefonis al vi. /Perdona que no te haya telefoneado.