miércoles, 29 de octubre de 2008

KREI ( crear )

1. Fari ion el nenio (se paroli pri Dio) / hacer algo desde la nada ( si se habla de Dios)
  • En la komenco Dio kreis la ĉielon kaj la teron./En el principio Dios creó el cielo y la tierra.
  • Vi ofendis vian kreinton! / Ofendiste a tu creador
  • Oni kredas, ke homo estas kreitaĵo de Dio. / Se cree que el hombre es creación de Dios.
2. Verki, ellabori ion, kio antaŭe ne ekzistis aŭ kio estas tute novaspeca; fondi:/ Escribir, elaborar algo que no existe o lo que es absolutamente nuevo; fundar:
  • En Esperanto aldonante afiksojn oni povas facile krei novajn vortojn./ En Esperanto agregando afijos se puede fácilmente crear nuevas palabras.
  • Kreo de nova tekniko multe helpis al la homaro. /La creación de una nueva técnica ayudó mucho a la humanidad.
  • Li estis kontraŭ kreado de la organizo. / Él estuvo contra la creación de la organización.
  • Tiu mirinda kreaĵo de Zamenhof amikigis multajn malsamajn homojn. / Esa admirable creación del Zamenhof hicieron amigos a muchos hombres distintos.
  • Ŝi estas tre kreema knabino. / Ella es una muchacha muy creativa.
3. Estigi ion abstraktan: / Establecer algo abstracto:
  • Tio kreis inter ili ĵaluzon. /Eso creó entre ellos celos.
  • Okazo kreas ŝteliston. / Una ocasión crea al ladrón.
  • Brilantaj perspektivoj kreiĝis antaŭ liaj okuloj. / Unas perspectivas brillantes se crearon ante sus ojos.

LOJALA (leal, fiel )

1. Fidela al la estro, la reĝo, la registaro:
  • Li estas lojala ministro.
  • La propono pri ŝanĝoj devas esti farata pace kaj lojale.
  • Vi ja ĵuris lojalecon al la ŝtato!
2. Aganta konforme al tio, kion postulas la honoro, sincereco, fideleco al la promesoj:
  • Dankon pro via helpo, mia plej lojala amiko!
  • Mallojalaj homoj ne estas dezirataj ĉi tie.

INTUICIO ( intuición )

Scio pri difinita fakto, akirita senpere, sen helpo de racia pripenso, de induktaj aŭ deduktaj pensprocedoj:
  • Mia intuicio diras al mi, ke vi ne pravas.
  • Onidire, virinoj estas pli intuiciaj ol viroj.
  • Li intuicie, mem ne komprenante, konstruis novan teorion.
  • Ŝi intuicias la veron.

PORCIO ( porción, ración )

1. Dividita aŭ disdonata parto de tutaĵo:
  • La patro donis al li bonan porcion da batoj.
  • Li perdis la malgrandan porcion da prudento, kiun li posedis.
2. Dividita aŭ disdonata kvanto da manĝaĵo:
  • Mi deziras porcion da glaciaĵo.
  • Ekonomiaj malfacilaĵoj - porciolimigo, senlaboreco kaj simile - kaŭzis la ĥaoson.
  • En tiu tempo oni uzis porciokuponojn.
  • La registaro porciumis la kafon.