viernes, 26 de marzo de 2010

IMPONI ( imponer miedo o respeto )

Kaŭzi tian respektan admiron, ke oni emas cedi, obei aŭ kredi / Causar tal admiración y respeto que se inclina a ceder, obeder o creer.
  • La prezidento ĉiam volas imponi la popolon. / El presidente siempre desea imponerse respecto al pueblo.
  • Ĉiujn mirigis impona vidaĵo. / Una vista imponente asombró a todos.
  • La festo estis granda kaj imponanta. / La fiesta fue grande e imponente.
  • Lia imponeco helpas lin estri la firmaon. / Su imposición le ayuda a dirigir la firma.

FRANDI ( golosinear )

1. Manĝi ion delikatan ne pro malsato, sed nur pro plezuro / Comer algo delicado no por hambre, sino por puro placer.
  • Mi ĉiam frandas bombonojn. / Siempre golosineo bombones.
  • Ĉi tiu kuko estas franda. / Este pastel es una golosina.
  • Infanoj estas frandemaj. / Los niños son golosineadores.
  • Ostroj por mi estas frandaĵo./ Las ostras para mi son una golosina.
  • Li longe okupis sin pri frandado de fruktoj. / Él durante mucho tiempo se ocupó de golosinas de frutas.
2. Ĝui ion tre allogan, interesan / Gozar algo muy atractivo e interesante
  • Mi ĉiam kun plezuro frandas tiun melodion. / Siempre con gusto gozo esa melodía
  • La titolo de tiu filmo estas tre franda. / El título de ese film es muy atractivo.
  • Frandado de tiu verko estas mia ŝatokupo. / Gozar de esa obra es mi hobby.

LUI ( arrendar, alquilar )

Ricevi ion por ĝin uzi dum difinita tempo, pagante interkonsentitan prezon / Recibir algo para usarlo durante un tiempo definido, pagando un precio mutuamente consentido.
  • Ni luos vestojn por la geedziĝo. / Arrendaremos los trajes para la boda.
  • Ĉu vi luigos al mi vian apartamenton? / Me arrendarás tu departamento?
  • Kiom vi pagas por luado de la ĉambro? / Cuánto pagas por el arriendo de la pieza?
  • La luanto de mia domo estas tre fidinda. / El arrendatario de mi casa es muy digno de confianza.
  • La luiganto estas tre helpema. / El arrendador es muy colaborador.
  • Ĉi tie estas multe da lueblaj domoj. / Aquí hay muchas casa que se pueden arrendar.

EKSPLODI ( explotar, explosar, estallar )

1. Forte kaj brue skui aeron pro subita plivolumeniĝo de gaso / Fuerte y ruidosamente golpear el aire a acausa de un súbito aumento de volumen de un gas
  • Nitroglicerino estas eksplodaĵo, kiu facile eksplodas./ Nitroglicerina es un explosivo que facilmente explosa.
  • Mi suferis pro eksplodo. /Sufrí por la explosión.
  • Tiu stultulo eksplodigis dinamiton! / Ese tonto hizo explosar dinamita!!
2. Brue diskrevi, pro granda interna premo de la gasoj. / Ruidosamente estallar por una gran presión interna de los gases.
  • Bombo eksplodis. / Una bomba estalló.
  • Multaj domoj ruiniĝis pro eksplodo de vulkano. / Muchas casas se arruinaron por la explosión del volcán
  • Gardu vin, tiu substanco estas eksplodpova! /Cuidate, esa sustancia tiene poder explosivo.
3. Subite kaj brue eksterigi fortan senton aŭ pasion, kiun oni ne povas plu deteni/ Súbita y ruidosamente externalizar un sentimiento o pasión fuerte que no se puede contener.
  • Mi baldaŭ eksplodos de kolero!/ Pronto explotaré de rabia!!!
  • Neniu povis trankviligi ŝian eksplodon de ĝojo. / Nadie pudo tranquilizar su explosión de alegría.
  • La karaktero de mia frato estas eksplodema. / El carácter de mi hermano es explosivo.
4. Subite kaj brue komenciĝi / Comenzar súbita y ruidosamente.
  • La ŝtormo eksplodis neatendite. / La tormenta estalló inesperadamente.
  • Denove mi aperis en eksploda situacio. / De nuevo aparecí en una situación explosiva.

domingo, 21 de marzo de 2010

FURIOZA ( furioso,a; furibundo,a )

Pasie, freneze, senbride kolera / Pasionalmente, locamente y sin límite furioso o colérico.
  • Li ne eltenis kaj eksplodis per furioza rido. / No se pudo controlar y explotó con una risa furibunda.
  • Ĉi-nokte la ventego furiozis./ Esta noche el ventarrón enfureció.
  • En la maro nin kaptis tre furioza ŝtormo. / En el mar nos capturó una tormenta muy furiosa
  • Li estis furioze enamiĝinta en ŝin. / Él está furibundamente enamorado de ella
  • Mi vere furiozus, se vi tiel dirus al mi. / Verdaderamente me enfurecería si me hablaras así.
  • Mi decidis forkuri ĝis kvietiĝos la furiozo de la patro. / Decidí arrancar hasta que se tranquilice la furia del padre.
  • La estro furioziĝis, kiam li ekvidis, ke neniu laboras. /El jefe se enfureció cuando vio que nadie trabajaba.
  • La vazoj kraŝis pro la furiozeco de la furiozulo. / Las vasijas se rompieron por la furia del furibundo.

KORUPTI ( corromper )

1. Maljuste akiri ies favoron per mono, donacoj aŭ promesoj / Injustamente obtener el favor de alguien, por dinero, regalos o promesas
  • Ili volis korupti la juĝiston. / Quisieron corromper al juez.
  • Ĉiuj homoj estas korupteblaj - necesas nur scii, kion al ili proponi. / Todos los hombres son corruptibles, solo se necesita saber qué ofrecerles.
  • Ni ĉiuj devas batali kontraŭ koruptado. / Todos debemos luchar contra la corrupción
2. Morale putrigi, morale difekti, malvirtigi, defaligi, malbonigi, aĉigi / Moralmente podrirse, moralmente defectuarse, perder las virtudes, caerse, empeorarse, echarse a perder
  • Afektoj nur koruptas vian stilon./ los afectos solo corrompen tu estilo.
  • La geedziĝaj moroj jam estas sufiĉe koruptitaj. / Las costumbres matrimoniales están suficientemente corrompidas.

EVIDENTA ( evidente)

Tiel klara kaj senduba ke ĝi ne bezonas pruvon / Tan claro e indubitado que no necesita prueba
  • Kial mi ne rimarkis tian evidentan eraron?! / Por qué no noté ese error tan evidente?
  • Vi evidente mensogas. / Evidentemente estás mintiendo.
  • Malgraŭ la evidenteco de ŝia perfido, ŝi ankoraŭ provis pruvi sian senkulpecon. / A pesar de lo evidente de la traición de ella, todavía intenta probar su inocencia.
  • Per tia ago vi nur evidentigis vian malsaĝecon. /Por medio de esa acción solo evidenciaste tu falta de prudencia.