viernes, 26 de junio de 2009

ROSO ( rocío, relente)

Etaj gutoj de vaporo, kiuj dum nokto fluidiĝas sur la vegetaĵojn aŭ sur la teron / Pequeñas gotas de vapor que se fluidifican en la noche sobre los vegetales o sobre la tierra.
  • Ili estas tiel similaj unu al la alia, kiel du gutoj da roso. / Ellos son tan similares uno al otro, como dos gotas de rocío.
  • Ĉi nokte rosas. / Esta noches hay rocío
  • Estis tiom varmege, ke ni eĉ kolektis ĉiun roseron por trinki. / Estuvo tan caluroso, que hasta juntamos todas las gotas de rocío para beber.
  • La fenestrovitroj de la kuirejo estas kovritaj de rosumo / Los vidrios de la ventana de la cocina están cubiertas de rocío.

KOMPROMITI (compremeter, arriesgar)

Meti en danĝeron ies reputacion, honoron / Poner en peligro la reputación u honor de alguien
  • La skandalo kompromitis ne nur la prezidenton. / El escándalo comprometió no solo al presidente.
  • La ministro denove estas en kompromita situacio./ El ministro denuevo estña en una situación comprometedora.
  • Ĉiuj gazetoj skribis pri li kaj kompromitanta klientino./ Todas las revistas escriben sobre el y la clienta comprometedora
  • La kompromitado de la prezidento estis projektita. / El compromiso del presidente estaba proyectado
  • Feliĉe ŝi liberigis min de kompromitiĝo. / Felizmente ella me liberó del compromiso.

FRAPI (golpear, percutir, sorprender, chocar )

1. Ektuŝi per rapida movo de mano; bati / Tocar suavemente por un movimiento rápido de la mano; golpear :
  • Tablon frapas tajloro, tuj tondilo eksonas. / El sastre golpea la mesa, de inmediato una tijera suena.
  • Ne doloras frapo sur fremda kapo. / No duele el golpe en cabeza ajena.
  • Eĉ guto malgranda, konstante frapante, traboras la monton granitan. / Hasta una pequeña gota, constantemente golpeando, perfora el monte de granito.
  • Kunfrapiĝo de tiuj aŭtoj estis terura! /
2. Bati produktante mallongan sonon / Golpear produciendo un sonido breve :
  • Kiu frapas, al tiu oni malfermas. / Al que golpea, a ese se le cierra.
  • Necesas malfermi la pordon - mi aŭdis frapojn. / Hay que abrir la puerta - oí unos golpes.
  • Ĉesu frapadi per la dentoj! / Deja de chocar los dientes!!!
  • Kie estas la frapilo de la pordo? / Dónde está el golpeador de la puerta?
  • Dancante ili laŭte piedfrapadis la plankon. / Bailando, ellos golpean fuertemente con los pies el suelo.
3. Atingi la sensojn per ia subita impreso / Alcanzar los sentidos por medio de una impresión súbita.
  • Ĉu tiu viro frapis vian atenton? / Acaso ese hombre llamó tu atención?
  • Ŝia robo estas okulfrapanta. / Su vestido es chocante a los ojos.

4. Atingi per malsano, malbonaĵo, vundo, morto:

Ŝi estis frapita de blindeco.
La artisto estis prifrapita (mokita per vundaj frapoj).
Li rapide saniĝis post sunfrapo.
Ŝi estis kolera kaj donis al li vangofrapojn.

LEZI (lesionar )

1. Kaŭzi patologian difekton aŭ ŝanĝon en organo / Causar un defecto patológico o cambio en un órgano
  • Skarlatino ofte lezas iun organon. / La escarlatina a menudo lesiona algún órgano.
  • Mi falis de ŝtuparo kaj okazis lezo de mia vertebraro. / Me caí de la escalera y ocurrió una lesión en mis vértebras
  • Unu el fakoj de kirurgio estas leza kirurgio./ Una de las áreas de la cirugía es la cirugía de lesiones
2. Kaŭzi damaĝon / Causar daño
  • Neologismoj tute ne lezas la strukturon de la lingvo. / Los Neologismos no lesionan absolutamente la estructura de la lengua.
  • Mi akuzos ilin pri plagiato kaj lezo de kopirajto. / Los acusaré de plagio y dañar el derecho de autor.