sábado, 9 de febrero de 2013

MENDI (Pedir, encargar)


Postuli, ke iu faru ian poste pagotan servon aŭ liveru ian poste pagotan komercaĵon: /Exigir que alguien haga algún tipo de servicio que se pagará posteriormente, o suministre una mercadería que se pagará posteriormente:
·   Ni mendis ĉambron en la hotelo. /Nosotros encargamos una habitación en el hotel.
·   Li mendis kotleton en la restoracio. /Él pidió una chuletita en el restorán.
·   Sciencon oni ne mendas, klerecon oni ne vendas. /La ciencia no se encarga, la claridad no se vende.
·   Ĉi-monate ni ricevis multajn mendojn. /En este mes recibimos muchos pedidos.
·   Vi devas plenigi la mendilon. /Debes llenar el formulario de pedido.
·   Ni antaŭmendos tiun libron (mendos ĝin antaŭ la eldono). /Nosotros encargaremos ese libro (lo pediremos antes de la edición).

viernes, 8 de febrero de 2013

OBSKURA (Oscuro)

1. Malluma, ne ebliganta klaran vidon: /Sin iluminación, que imposibilita la visión clara:
  • La ĉambro estis obskura kaj ni nenion povis vidi. /La habitación estaba oscura, y no pudimos ver nada.
  • Ĉiu ja, eĉ en obskuro, trafas. /Cada uno, incluso en la oscuridad, acierta.
  • La ĉielo obskuras pro la nuboj. /El cielo se oscurece por las nubes.
2. Nekonata, senfama: /Desconocido, sin fama:
  • Li estis obskura verkisto. /Él es un escritor oscuro.
  • Mi estas nekontenta pri mia obskureco kaj pro tio decidis iĝi fama. /Estoy descontento por mi oscuridad, y por eso decidí hacerme famoso.

jueves, 7 de febrero de 2013

RESPEKTO (Respeto, consideración)


1. Sento, kiun oni havas pri la alta kvalito de io, kaj kiu igas onin eviti atenci aŭ spiti ĝin: /Sentimiento que se tiene respecto de la alta calidad de algo, y que hace a uno evitar atentar o desafiarlo:
·   Al moroj ni devas rilati kun la plej granda respekto. /Debemos relacionar a las costumbres con el más grande respeto.
·   Kiu groŝon ne respektas, riĉecon ne kolektas. /Quien no respeta el centavo, riqueza no junta.
·   Vi malrespektis la reĝan majeston kaj vi estos punita! / ¡Tu no respetaste la majestad del rey y serás castigado!
2. Sento de profunda estimo, kiun oni havas antaŭ persono pro ties supera karaktero aŭ rango: /Sentimiento de profunda estimación, que se tiene ante una persona por su carácter o rango superior:
·   Ŝi salutis min kun granda respekto. / Ella me saludó con gran respeto.
·   Rangeto rangon respektu, modestan lokon elektu. /El ranguito respete al rango, elija un lugar modesto.
·   Li faris respektan saluton. /Él hizo un saludo respetuoso.
·   Ili prezentis sian respektegon al la reĝo. /Ellos presentaron su gran respeto al rey.
·   Tiu respektinda virino helpis al mi. /Esa respetable señora me ayudó.

miércoles, 6 de febrero de 2013

MAKULO (Mancha, mácula)


1. Malpura aŭ difekta loko sur io: /Lugar sucio o defectuoso sobre algo:
·   De kie aperis tiu makulo sur via ĉemizo? / ¿De dónde apareció esa mancha sobre tu camisa?
·   Eĉ sur la suno troviĝas makuloj. /Incluso en el sol se encuentran manchas.
·   Kara patrino, ne koleru, ja tio estas nur makuleto. /Querida mamá, no te enojes, que eso es sólo una manchita.
2. Natura kolora punkto: /Un punto de color natural.
·   La kvanto de sunaj makuloj (sunmakuloj) konstante pligrandiĝas. /La cantidad de manchas solares (manchas en el sol) constantemente se agrandan.
·   Oni lin konas, kiel blankan lupon; kiel makulharan hundon; kiel malbonan moneron. /A él se le conoce como un lobo blanco; como un perro de pelo sucio; como una moneda mala;
·   La felo de mia hundo estas makula. / La piel de mi perro está sucia.
3. Malbona parto, difekta punkto: /Parte mala, punto defectuoso:
·   Neniu sanktulo estas sen makulo. /Ningún santo es sin mácula.
·   Ŝuldo ne makulas, sed pagon postulas. /Una deuda no mancha, pero exige un pago.
·   Konscienco senmakula estas kuseno plej mola. /Una conciencia inmaculada es la almohada más blanda.

martes, 5 de febrero de 2013

PARDONI (Perdonar)


1. Rezigni punon aŭ venĝon pro suferita ofendo aŭ maljustaĵo: /Desistir de aplicar pena o venganza por una ofensa o una injusticia sufrida:
·   Mi neniam pardonos al li lian kulpon! / ¡Nunca te perdonaré tu culpa!
·   Kontraŭ peko prediku, sed pekinton pardonu. /Predica contra el pecado, perdona al pecador.
·   Fajron estingas akvo, pekon pardono. /El agua extingue al fuego, el perdón, al pecado.
·   Pardonemeco superas justecon. /La inclinación al perdón supera a la justicia.
·   Lia krimo estas nepardonebla. /Su crimen es imperdonable.
·   Per bono kaj vero pardoniĝas peko. /Mediante la bondad y la verdad se perdona el pecado.
2. Toleri ion senkolere: /Tolerar algo sin cólera.
·   Pardonu, ĉu vi povus doni al mi la salujon? /Perdona, ¿podrías pasarme el salero?
·   Pardonu, ke mi ne telefonis al vi. /Perdona que no te haya telefoneado.

lunes, 4 de febrero de 2013

TRA RA RA (Tra ra ra)


Onomatopeo, imitanta: /Onomatopeya, imitación:
1. Rapidan senĉesan babiladon: /Una conversación rápida interminable:
·   Tra ra ra! Mi ne povas kompreni kion vi diras, parolu malpli rapide. / ¡Tra ra ra! No puedo comprender lo que dices, habla más lento.
·   Ni iom drinkis kaj komenciĝis tra ra ra. /Nosotros bebimos algo y comenzamos tra ra ra.
2. Bruon de rapida marŝo aŭ galopo: /Ruido de marcha rápida o galope:
·   Mi aŭdis, kiel ili marŝis sur la strato - tra ra ra, tra ra ra... /Escuché como ellos marchaban por la calle - tra ra ra, tra ra ra.
3. Senpaciencan rifuzon plu aŭskulti: /Rehusarse con impaciencia para no escuchar más.
·   Tra ra ra! Mi nenion volas aŭdi. / ¡Tra ra ra! No quiero oír nada.

domingo, 3 de febrero de 2013

DIRLIDIDI (Dirlididi)


Interjekcio, uzata por montri, ke oni rigardas la ĵus diritan aferon bagatela: /Interjección que se usa para mostrar que se está observando el asunto, bagatela, recién dicho:
·   Dirlididi! Por mi tio ne estas grava. / ¡Dirlididi! Para mí eso no es importante.
·   Dirlididi! Pri tio mi ne zorgas. Tio ne estas problemo. / ¡Dirlididi! De eso no me preocupo. Eso no es un problema.