domingo, 5 de abril de 2009

ĈIKANI ( disputar, criticar, zaherir)

1. Intence fari al iu malpravajn ĝenojn, malagrablaĵojn, malhelpojn / Intencionalmente hacer algunas molestias injustas, desagradables, que no ayudan.
  • Mia najbaro ĉiam ĉikanas min. / Mi vecino siempre me critica
  • Min lacigis la senfinaj ĉikanoj de tiu fiulo. / Me cansan las críticas sin fin de ese tipo.
  • Neniu ŝatas ĉikanantojn. / A nadie le gustan los críticos
  • Bone eduku viajn infanojn por ke ili ne estu ĉikanemaj. / Educa bien a tus hijos para que ellos no sean criticones.
2. Tro subtile kritikaĉi, pedante disputadi: / Demasidado sutilmente criticar despectivamente, disputar pedantemente.
  • La advokato ĉikanis la evidentan akuzon. / El abogado criticó la evidente acusación.
  • Viaj ĉikanoj ne helpis, ĉar vi estis malprava. / Tus críticas no ayudaron, porque estabas equivocado.

PROVIZI (abastecer, proveer)

1. Fari, ke iu aŭ io ricevu en pli-malpli granda kvanto ion bezonatan / Hacer que alguien o algo reciba en más o menos gran cantidad algo necesario
  • Mia edzo provizas min je ĉio necesa. / Mi marido me provee de todo lo necesario
  • Observu, ĉu sufiĉos la provizo de trinkaĵoj. / Mira, si será suficiente la provisión de bebidas.
  • Por vojaĝo al Svedio mi proviziĝis je varmaj vestoj. / Por el viaje a Suecia me abastecí de ropa gruesa.
  • Ŝi facile enprovizas sciojn en sia memoro. / Ella fácilmente adquiere conocimientos en su memoria
2. Almeti ion al objekto por ĝin kompletigi: / Colocar algo a un objeto para completarlo:
  • Ni devos provizi la ĉambron per mebloj. / Debemos abastecer la pieza con muebles
  • Komenciĝis provizado de nia domo per novaj fenestroj. / Comenzó el abastecimieto de nuestra casa con nuevas ventanas.
  • Ĉu vi havas provizan radon en via aŭto? / Tienes rueda de repuesto en tu auto?
3. Prizorgi / ocuparse, preocuparse
  • Li provizas la bezonojn de sia filo. / Él se ocupa de las necesidades de su hijo.

VUNDI (herir)

1. Difekti vivan korpon per tranĉo, piko aŭ kontuzo: / Lesionar un cuerpo vivo por un corte, punsión o contusión
  • Kiu batas edzinon, tiu vundas sin mem. / Quien golpea a su esposa, ese se hiere a si mismo.
  • Tio estis vundeto, sed ne granda vundo. / Eso es una heridita, pero no una gran herida
  • Piki al iu la vundan lokon. / Picar a alguien en el lugar de la herida
  • Kiel bone, ke vi revenis senvunda! / Qué bien que hayas vuelto sin heridas!!
  • Vundebla estis nur la kalkano de Aĥilo. / Herible era solo el talón de Aquiles
2. Suferigi ies animon aŭ koron per dolora frapo: / Hacer sufrir el alma o cuerpo de alguien por medio de un doloroso golpe
  • Ŝia perfido vundis lian koron. / Su traición hirió su corazón
  • Langa vundo plej profunda. / Una herida de la lengua más profunda
  • Li diris vundajn vortojn. / Él dijo palabras hirientes
  • Mi jam laciĝis de la vundado de mia koro. / Ya me cansé de que hieran mi corazón

VARBI ( alistar, reclutar, hacer prosélitos)

1. Fari per siaj instigoj, ke iu soldatiĝu: / hacer por medio de sus instigaciones, que alguien se haga soldado
  • Ili varbis mian fraton en la armeon. / Ellos reclutaron a mi hermano en el ejército
  • Ne ĉiuj varbitoj iĝas bonaj soldatoj. / No todos los reclutados se hacen buenos soldados
2. Fari per siaj instigoj, ke iu aniĝu al grupo, partio, doktrino: / Hacer por medio de sus instigaciones, que alguien se una a un grupo, partido o doctrina:
  • Esperantistoj ŝatas varbi homojn al Esperanto. / Los esperantistas gustan de reclutar hombres para el Esperanto
  • Ni okupiĝas pri varbado de samideanoj. / Nos ocupamos de reclutar correligionarios