sábado, 11 de agosto de 2012

SKETI (Patinar)


Gliti: /Deslizarse, patinar)
·   Ne timu sketi sur la glacio, mi helpos vin ne fali. /No temas patinar en el hielo, yo te ayudaré para que no caigas.
·   Kvankam estis ege malvarme, ni sketadis dum kelkaj horoj. /Aunque hacía mucho frío, patinamos durante varias horas.
·   Mia amikino okupiĝas pri arta sketado. /Mi amiga se dedica al arte del patinaje.
·   En la sketejo estos festo - venos multaj profesiaj sketistoj. /En la cancha de patinaje habrá una fiesta – vendrán muchos patinadores profesionales.
Por la vintro mi havas sketilojn kaj por la somero - rulsketilojn. /Para el invierno tengo patines, y para el verano, monopatines

SKRUPULO (Escrúpulo)

1. Maltrankviliga dubo en aferoj de konscienco: /Una duda que intranquiliza en asuntos de conciencia:
·   Ne sentu skrupulon antaŭ la akcepto de mia propono, mi petas. /No sientas escrúpulo ante la aceptación de mi propuesta, por favor:
·   Mi ne volus denove renkonti tiun senskrupulan friponon. /No me gustaría volver a encontrar a ese bribón sin escrúpulo.
2. Granda precizeco en la faroj: /Gran precisión en los hechos:
·   Ŝi skribis la artikolon kun plej granda skrupulo. /Ella escribió el artículo con el más grande escrúpulo.
·   Ili faris skrupulan esploron. /Ellos hicieron una exploración escrupulosa.
·   Li skrupule tradukas ĉiujn nuancojn. /Ellos están traduciendo escrupulosamente todos los matices.

viernes, 10 de agosto de 2012

SOLENA (Solemne)

1. Farata laŭ ĉiuj sanktaj ritoj aŭ ĉiuj etiketaj reguloj: /Hecho de acuerdo a todos los ritos santos, o a todas las normas de etiqueta:
  • ·   Mi plenumis mian solenan promeson. /Cumplí mi promesa solemne.
  • ·   La edziĝa soleno estos en la nova preĝejo. /La solemnidad matrimonial será en la nueva iglesia.
  • ·   Hodiaŭ ni solenas nian geedziĝon. /Hoy vamos a solemnizar nuestro matrimonio.
  • ·   Infanoj jam atendas la solenadon de la Kristnasko. /Los niños ya están esperando la solemnidad de la Navidad.
2. Aranĝata kun pompo, ĉar plena de graveco kaj atentindeco: /Dispuesto con pompa, por estar lleno de importancia y ser digno de atención:
  • ·   Baldaŭ okazos solena malferma parolado de la kongreso. /Pronto se realizará una solemne conversación  abierta del congreso.
  • ·   Li solene deklaris pri sia foriro. /Él declaró solemnemente acerca de su alejamiento.
  • ·   Mi ne volas partopreni ĉiujn solenaĵojn de la kongreso. /No quiero participar en todas las solemnidades del congreso.
  • ·   En la aranĝo devas esti multe da soleneco kaj muziko. /En la reunión debe haber mucha solemnidad y música.
  • ·   La prezentadon ni ekvidos en la solenejo. /Nosotros veremos la presentación en el lugar solemne.
3. Serioze impresanta, efekte malrapida en sia movo aŭ ago: /Seriamente impresionante, efectivamente lento en su movimiento o acción:
  • Ŝi eniris per solenaj paŝoj. /Ella entró con pasos solemnes.

SOLVI (Resolver, solucionar; disolver)

1. Homogene kaj stabile miksi kun likvo solidon, alian likvon aŭ gason: /Mezclar homogénea y establemente un sólido con un líquido, con otro líquido o con gas:
  • ·   Unue solvu salon en akvo. /En primer lugar, disuelve sal en agua.
  • ·   Ni uzos solvaĵon de natria jodido. /Usaremos una solución de sal de ácido de yodo y sodio.
  • ·   Mi ŝprucigis la solvilon sur la tablon por detrui fingropremaĵojn. / Rocié el solvente en la mesa para destruir las huellas de dedos.
  • ·   Necesas ekscii solvan povon de la likvo por povi uzi ĝin. /Se necesita conocer el poder solvente del líquido para poder usarlo.
  • ·   La ekstera falsa brilaĵo desolviĝis kaj mi komencis penti pri mia elekto. /El falso brillo exterior se disolvió y comencé a arrepentirme por mi elección.
2. Trovi la nekonataĵon de problemo, la respondon al demando, la rimedon al malfacilaĵo: /Encontrar la incógnita de un problema, la respuesta a una pregunta, el remedio para una dificultad:
  • ·   Ni ne scias, kiel solvi tiun problemon. /No sabemos como resolver ese problema.
  • ·   Mi pensas, ke translokiĝo nun estas la plej bona solvo por vi. /Creo que ahora la mudanza es la mejor solución para ti.
  • ·   La enigmo simple solviĝas. /El enigma se resuelve con simpleza.
  • ·   Tiu ĉi metodo estas uzata por solvado de natur-protektaj problemoj. /Este método se usa para resolver problemas de protección de la naturaleza.
  • ·   Via problemo estas nesolvebla. /Tu problema es insoluble.
  • ·   Finfine la sorĉo dissolviĝis! / ¡Al fin  se disolvió el maleficio.
  • ·   Ili sensolve disputis. /Ellos riñeron sin alcanzar una solución.

jueves, 9 de agosto de 2012

SORBI (Absorber, sorber)

1. Enspirante, entiri likvon aŭ fluidon en la buŝon aŭ nazon: /Al respirar, hacer entrar un líquido o un fluido en la boca o en la nariz:
  • ·   La infano sorbas la supon. /El niño sorbe la sopa.
  • ·   li ĉiuj sorbis miajn parolojn (avide aŭskultis). /Él absorbía todas mis palabras (escuchaba ávidamente).
2. Entiri kaj reteni en sin: /Atraer y retener en sí
  • ·   La sorba papero (inksorbilo) sorbas la inkon. /El papel absorbente (papel secante) absorbe la tinta.
  • ·   Substanco, kiu povas sorbi, nomiĝas sorbanto. /Una substancia que puede absorber, se llama absorbente.
  • ·   La spongo estas sorbigita de akvo. /La esponja está empapada de agua.
  • ·   Tiu ĉi papero estas tute nesorbema. /Este papel es totalmente impermeable.
3. Elpreni parton aŭ tuton de la energio de elektromagneta aŭ partikla radiado (se paroli pri materio): /Sacar una parte o el total de la energía de la radiación electromagnética o particular.
  • Nigraĵo plene sorbas lumon. /Un objeto negro absorbe plenamente la luz.
4. Ensorbi: /Asimilar:
  • ·   Tro junaj infanoj ne povas sorbi tiajn malfacilajn studojn. /Los niños demasiado jóvenes no pueden absorber estudios tan difíciles.
  • ·   La koro de la patrino ensorbas ĉiujn problemojn. /El corazón de la madre absorbe todos los problemas.
  • ·   La kolonianoj rapide ensorbiĝis en la amason de la loĝantaro. /Los colonos se asimilaron rápidamente en la multitud de la población.

SORTO (Suerte)

1. Antaŭfiksita aparta destino de iu: /Destino especial prefijado de alguien:
  • ·   Ĉu vi estas kontenta je via sorto? / ¿Estás contento con tu suerte?
  • ·   Sian sorton neniu evitos. /Nadie evitará su suerte.
2. Tio, kio devas okazi pri iu afero: /Lo que debe ocurrir acerca de algún asunto:
  •  Kunligi la sorton de la lingvo kun la estonta kongreso estus tre malprudenta. /Unir la suerte de la lengua con el congreso que viene, sería imprudente.

miércoles, 8 de agosto de 2012

SPECIFI (Especificar)

Nome esprimi, detale difini; precize mencii: /Expresar nominalmente, definir detalladamente; mencionar con precisión:
  • ·   Oni specifis la reciprokajn rajtojn en kontrakto. /Se especificaron los derechos recíprocos en el contrato.
  • ·   Ŝi specifis, ke sxi volas ricevi ringon kun diamanto. /Ella especificó que desea recibir un anillo con diamante.
  • ·   Viaj taskoj jam estas specifitaj. /Tus tareas ya están especificadas.
  • ·   Nia urbo havas specifan arkitekturon. /Nuestra ciudad tiene una arquitectura específica.
  • ·   Nenion specife interesan mi ekvidis dum tiu ekskurso. /No ví nada específcamente interesante en esa excursión.

SPEKTI (Ver [una presentación])

Atenti per la vido kaj aŭdo tion, kio estas prezentata: /Atender, por la vista y el oído, lo que se está presentando:
  • ·   Hieraŭ ni spektis tre interesan filmon. /Ayer vimos una película muy interesante.
  • ·   La spektaĵo estis spektinda ne nur pro belaj dekoracioj, sed ankaŭ pro bonaj aktoroj. /El espectáculo fue digno de ver no sólo por los bellos decorados, sino también por los buenos actores.
  • ·   Ŝi estas spektema knabino - ŝi amas rigardi ĉion, kio okazas en diversaj lokoj. /Ella es una muchacha espectadora – ama ver todo lo que ocurre en diversos lugares.
  • ·   Multegaj spektantoj venis al la koncerto. /Muchísimos espectadores vinieron al concierto.
  • ·   La spektaĵo tre ridigis la spektantaron. /El espectáculo hizo reir mucho a la concurrencia.
  • ·   Mi ĝojas, ke mi iris al la festivalo - ĝi estis vere spektinda. /Me alegro de haber ido al festival – en verdad fue digno de ver
  • ·   Tio estas la plej bona retrospekta (rilata al la pasintaĵoj) ekspozicio, kiun mi iam vidis /Esa es la mejor exposición retrospectiva (relacianada con hechos pasados) que alguna vez ví.

martes, 7 de agosto de 2012

SPERTA (Experto, experimentado)

1. Posedanta sciojn, akiritajn per praktika observado kaj agado, kaj kapabla uzi ilin: /Que posee conocimientos, adquiridos por observación y acción práctica, y es capaz de usarlos:
  • ·   Mi neniel povas helpi vin, eble demandu iun spertan homon. /De ningún modo puedo ayudarte, tal vez deberías preguntarle a un hombre experto:
  • ·   Sperta mano ne restas sen pano. /Una mano experta no se queda sin pan.
  • ·   Kiu iras sperte, iras certe. /Quien avanza expertamente, va seguramente.
  • ·   Ŝi ricevis bonan laboron ne pro la beleco, sed pro sia sperteco. /Ella recibió un buen trabajo, no por la belleza, sino por su experiencia.
  • ·   Mi volas spertiĝi pri pretigo de projektoj. /Quiero hacerme experto en preparación de proyectos.
  • ·   Ne demandu scienculon, demandu spertulon. /No preguntes a un científico, pregunta a un experto.
  • ·   Vi ankoraŭ estas nesperta (sensperta) /Todavía eres inexperto.
2. Rezultanta el la akiritaj scioj: /Lo que resulta de los conocimientos adquiridos:
  • ·   Ni multon atingos sub via sperta gvidado! / ¡Nosotros lograremos mucho bajo tu experta guía!
  • ·   La lando denove spertis grandan krizon. /El país otra vez experimentó una gran crisis.
  • ·   Eĉ malsaĝulon sperto instruos. /Un experto instruirá hasta un necio.

SPIONO (Espía)

1. Membro de sekreta servo, komisiita de la aŭtoritatoj kolekti informojn pri la aferoj de fremda regno: /Miembro de un servicio secreto, comisionado por las autoridades para recoger informaciones acerca de los asuntos de un gobierno extranjero.
  • ·   Ne turisto li estas, sed spiono. /Él no es turista, sino espía.
  • ·   Li estis akuzita pri spionado. /Él fue acusado de espionaje.
2. Persono, kiu sekrete observas la agojn de alia persono: /Persona que, secretamente, observa las acciones de otra persona:
  • ·   Mi ne volas rigardi la leterojn, kiujn ŝi ricevas, ĉar mi ne estas spiono. /No quiero ver las cartas que ella recibe, porque no soy un espía.
  • ·   Ŝi spionis la revenon de sia fianĉo. /Ella espió el regreso de su novio.

lunes, 6 de agosto de 2012

SPIRI (Respirar)

1. Enlasi aeron en la pulmojn kaj ellasi ĝin, post kiam ĝi reoksigenis la sangon: /Llevar aire a los pulmones y expulsarlo después de haber oxigenado la sangre:
  • ·   Mi eliros por spiri freŝan aeron. /Saldré para respirar aire fresco.
  • ·   Dum la tuta nokto mi aŭskultis lian spiradon. /Durante toda la noche escuché su respiración.
  • ·   Fratino blovis sian spiraĵon sur la vintran fenestron. /Mi hermana sopló su respiración  en la ventana de vidrio.
  • ·   La hundo laciĝis de la kurado kaj spiregis. /El perro se cansó por la carrera y respiró agitadamente.
  • ·   Mi enspiris freŝan aeron kaj tuj eksentis min pli bone. /Inspiré aire fresco e inmediatamente me sentí mejor.
  • ·   La aero de la drinkejo estas tute nespirebla! / ¡El aire del bar es totalmente irrespirable!
  • ·   Li estis kurinta kaj venis nun senspire trans la korton. /Él estaba corriendo y ahora llegó sin respiración a través del patio.
2. Per tiaj pulmaj movoj, montri, ke oni estas viva: /Mostrar mediante los movimientos pulmonares que se está vivo:

  • ·   Ŝi ankoraŭ spiras! / ¡Ella todavía respira!
  • ·   Li jam faras la lastan spiron. /Él ya dio el último suspiro.
3. Iom halti en streĉa penado: /Detener un poco un esfuerzo tenso:
  • ·   Lasu min spiri, mi petas. /Déjame respirar, por favor.
  • ·   Permesu al mi ekspiri. /Permíteme empezar a respirar.
4. Elspiri: /Exhalar:
  • ·   Ĉiuj liaj vortoj kaj agoj spiras tiun ideon. /Todas sus palabras y acciones respiran esa idea.
  • ·   Lia libro elspiras malamon. /Su libro exhala odio.

SPITE (A pesar de, a despecho de)

Intence kontraŭstarante la volon de iu alia, montrante, ke oni ne timas la batalon: /Oponerse intensamente a la voluntad de otro, mostrando que no se teme el combate:
  • ·   Mi forveturos spite malpermeson de mia patrino. /Yo viajaré, a pesar de la prohibición de mi madre.
  • ·   Mi spitas al la pluvo. /Yo hago frente a la lluvia.
  • ·   Pli facile estas eviti ol spiti. /Es más fácil evitar que desafiar.
  • ·   Ŝi rimarkis lian spitan konduton. /Ella hizo notar la conducta desafiante de él.
  • ·   Via konstanta spitado ne plaĉas al mi. /Tu constante desafío no me gusta.
  • ·  Nia filo estas malobeema kaj spitema. /Nuestro hijo es desobediente y desafiante.

domingo, 5 de agosto de 2012

SPONTANEA * SPONTA * SPONTANA (Espontáneo)

1. Fariĝanta, okazanta sen ia ekstera videbla kaŭzo: /Que se hace, que ocurre sin una causa externa visible:
  • ·  Ni batalas kontraŭ spontanea kreskado de sovaĝaj vegetaĵoj. /Nosotros batallamos contra el crecimiento espontáneo de la  vegetación silvestre.
  • ·   La domo spontanee ekbrulis. /La casa comenzó a quemarse espontáneamente.
2. Meminiciata, sen ekstera instigo: /Iniciado por sí mismo, sin instigación externa:
  • ·   Li faris spontanean proponon de siaj servoj. /Él hizo una proposición espontánea de sus servicios.
  • ·   Ŝi spontanee esprimas siajn sentojn. /Ella expresa espontáneamente sus sentimientos.
  • ·   Nia socio estas organizema, sed al ĝi mankas spontaneeco. /Nuestra sociedad es organizada, pero le falta espontaneidad

STERNI Extender, tender, desenvolver)

1. Meti ion sur supraĵon, tiamaniere ke ĝi kovru kiel eble plej grandan spacon: /Poner algo sobre una superficie, de tal manera que cubra el mayor espacio posible:
  • ·   Patrino sternis belan tablotukon sur la tablo. /La madre extendió un bonito mantel sobre la mesa.
  • ·   Antaŭ ni sin sternis eksterordinara pejzaĝo. /Delante de nosotros se extendió un extraordinario paisaje.
  • ·   Meze de la maro estas loko por sternado de retoj. /En medio del mar hay un lugar para el tendido de redes.
  • ·   Ĉie videblas blanka neĝa sternaĵo. /En todas partes se puede ver una blanca extensión nevada.
2. Meti tukojn kaj kovrilon super matraco, por pretigi liton: /Poner sábanas y colcha sobre un colchón para preparar una cama:
  • ·   Mi sternis por la gastoj en aparta ĉambro. /Preparé camas para los huéspedes en una habitación separada.
  • ·   Kiel oni sternas, tiel oni dormas. /Como se prepara la cama, así se duerme.
3. Meti (homon) horizontale sur ion, por ke tio estu kovrita de ties korpo: /Tender (a una persona) horizontalmente sobre algo, para que eso esté cubierto con el cuerpo de aquel:
  • ·   Ŝi sternis la malsanulon sur la lito. /Ella tendió al enfermo sobre la cama.
  • ·   Multaj homoj estis sternitaj de la pafado. /Muchas personas quedaron tendidas por el tiroteo.
  • ·   Ni alvenis malfrue kaj tuj sterniĝis por dormi. /Nosotros llegamos tarde, y nos tendimos inmediatamente para dormir.