TAKSI (Evaluar, tasar, apreciar)

1. Fari al si opinion pri la pli-malpli granda ŝatindeco de persono:/Hacerse una opinión acerca de la valoración más o menos grande de una persona:

• Mi neniam taksas homojn laŭ ilia aspekto. /Nunca valoro a una persona según su aspecto.
• Belecon taksas ne okulo, sed koro. /La belleza no se aprecia por el ojo, sino por el corazón.
• Vi malgajnis, ĉar vi subtaksis la kontraŭulon. /Perdiste, porque no valoraste a tu oponente.

2. Fari al si opinion pri la valoro de ia ago, ideo kaj simile: /Hacerse una opinión sobre el valor de algún acto, idea y similar:

• Mi esperas, ke vi alte taksos la gravecon de ĉi tiu problemo. /Espero que aprecies altamente la importancia de este problema.
• Malplaĉas nenio, se taksas pasio. / Nada desagrada, si se valora la pasión.
• Ne trotaksu liajn sentojn. /No valores demasiado sus sentimientos.

3. Sen la helpo de sciencaj procedoj, difini la kvantan, monan kaj tiel plu valoron de objekto:/Definir, sin la ayuda de procedi-mientos científicos, lo cuantioso, monetario, etc., del valor de un objeto:

• Oni taksas je mil la nombron de la mortintoj. /Se evalúa en mil el número de muertos.
• Ni petos de spertulo la taksadon de nia domo, kiun ni intencas vendi. /Pediremos a un experto la tasación de nuestra casa, que tratamos de vender.
• Asekura taksisto mistaksis la perdon. /Un tasador de seguros tasó equivocadamente la pérdida.
• Ŝi havis netakseblan kolekton da diversaj belaĵoj. /Ella tenía una colección invaluable de diversas bellezas.

4. Oficiale difini la maksimuman vendoprezon de varo aŭ servo: /Definir oficialmente el precio de venta máximo de una mercadería o un servicio:

• La registaro taksis la ĉefajn nutrovarojn. /El gobierno tasó las principales mercaderías alimenticias.

5. Meti specialan imposton super iu varo aŭ iu servo: / Gravar con un impuesto especial alguna mercadería o algún servicio:

• La benzino ofte estas taksata tre alte. / A menudo la bencina se tasa a un precio muy alto.
• Ni lasis la aŭton en sentaksa parkejo de aŭtoj. /Dejamos el auto en un aparcamiento gratuito.