ROMPI (Romper)

1. Disigi subite en du aŭ plurajn pecojn alie, ol per tranĉo: /Separar súbitamente en dos o varios pedazos, de otra manera que por corte:

• Mi rompis ĉokoladon kaj disdonis al la infanoj. /Rompí un chocolate y repartí a los niños.
• Kiu rompis, tiu pagu. /Quien rompe, paga.
• Ŝipon rompitan ĉiuj ventoj atakas. /Todos los vientos atacan a un barco roto.
• Vitro estas rompebla. /El vidrio es quebradizo.
• Ĉi tiu taso estas rompiĝema (facilrompa). /Esta tasa se rompe fácilmente.
• Se la arbo falis, ĉiu branĉon derompas. /Si el árbol cae, toda rama se rompe.
• Ŝtelistoj enrompis la pordon. /Los ladrones destrozaron la puerta.

2. Perforte kaj subite deloki: /Por la fuerza y súbitamente sacar de su lugar:

• Esperanto rompas la murojn inter la popoloj. /Esperanto rompe los muros entre los pueblos.
• Kie maldike, tie rompiĝas. /Donde es más delgado, allí se rompe.

3. Meti en tian staton, ke ĝi ne plu povas taŭge funkcii: / Poner en esa clase de estado en que ya no se podrá funcionar apropiadamente:

• Mi longe rompis al mi la kapon, sed mi neniel sukcesis tion kompreni. /Me rompí malamente la cabeza, pero de ningún modo he tenido éxito en comprender eso.

4. Fari, ke io ne plu havu efikon: /Hacer que algo ya no tenga más eficacia:

• Vi rompis vian promeson, pro tio mi ne plu fidas vin. /Rompiste tu promesa, por eso ya no confiaré más en ti.
• Por la mono pastra preĝo, por la mono romp' de leĝo. /Para el dinero rezo pastoral, para el dinero romper la ley.
• Miaj bonaj intencoj disrompiĝis kontraŭ tia senkonfido. /Mis buenas intenciones se rompieron contra esa infidencia.

5. Ĉesigi la kontinuecon de io:/Detener la continuación de algo:

• Ŝia voĉo rompis la silenton. /Su voz rompió el silencio.
• Ne interrompu mian parolon! /¡No interrumpas mi habla!
• Li paroladis seninterrompe dum kelkaj horoj. /Él hablaba ininterrumpidamente durante varias horas.

6. Forigi per superforto, venke cedigi: /Alejar por super fuerza, hacer ceder victoriosamente:

• Li rompis la rekordon. /Él rompió el record.

7. Ĉesigi la rilatojn kun iu: /Hacer alto a las relaciones con alguien:

• Li rompis kun sia amatino. /Él rompió con su amante.